A Vía Nova

A ocupación romana deixou como pegada a Vía XVIII ou Vía Nova, que comunicaba Braga con Astorga. Esta calzada atravesaba a provincia de Ourense por distintas comarcas, entre elas a de Trives e como non o noso concello. Formaba parte da Vía XVIII do Itinerario Antonino, levantada en época de Tito Domiciano e finalizada no ano 80 d.C. Tiña un percorrido aproximado de CCXV millas romanas, donde cada milla equivale a 1480 metros. Entraba no noso concello por Castrelo, e continuaba por Sabugueiro, Castromao, Cerdeira, descendendo cara o río Navea (Embalse de Guístolas) e dende o pobo de Cerdeira de abaixo avanza pola marxe esquerda do emblase ata chegar ó pobo de A Ponte, onde atopamos a ponte romana. A partirtes de aquí xa se adentra nas terras de A Pobra de Trives. O trazado da vía adaptábase ó terreo, condicionándose na maioría dos casos a este. Nos terreos chans utilizaban lousas de pedra asentadas unhas sobre outras e mesturadas con terra. Nas planicies montañosas aabrían gabias laterais para delimita-la súa anchura, empregando para o seu firme os propios materiais extraídos. O ancho da vía non é uniforme, variando segundo o marcaba o terreo. A medida máis xeneralizada está por volta dos catro metros, rexistrándose en zonas montañosas unha maior estreiteza. Hoxe en día o firme orixinal está levantado debido a obras e moitas modificacións, ademáis de ser cortado pola carretera N-536. Pero existen trozos visibles por exemplo na saída da Ponte Navea dirección a Trives, no pobo de Cerdeira xunto o cemiterio,... Esta vía tiña unha grande relación coa actividade mineira da zona, pois constituía a vía de acceso e saída do mineral por excelencia (o ouro) cara as cidades en conexión con Roma. Nesta vía existían unha serie de mansións para o avituallamento e descanso de tropas. Unha delas leva o mesmo nome do castro principal do pobo que habitaba a zona, os Tiburos. O nome da mansión é Nemetóbriga. Acerca da súa ubicación existen discrepancis entre varios estudios: para algúns estaría nas proximidades da Ponte Navea. Outros con algo máis de argumentación sitúana en Trives Vello; Algúns restos atopados nesa zona son o basamento dunha columna estriada, ladrillos, cerámica gallonada do século II d.C., un muíño de tahona, varias inscripcións ademáis de unha serie de pezas incrustadas en paredes de vivendas e fincas. O seu máximo expoñente é a Ponte Navea, cunha orixe romana, sobre a que pasaba a calzada na época galaicoromana e medieval. A actual ponte é o resultado dunha construcción medieval, aproveitando unha obra romana anterior. A fábrica romana é recoñacible en aspectos como estribos e aparello constructivo. Asemade, consérvanse seis Miliarios, grandes columnas de pedra que se colocaban ó longo da vía aportando información ó viaxeiro sobre o percorrido, distancia e aspectos da construcción da calzada, algúns deles con inscricións todavía perfectamente lexibles. Catro deles son procedentes en orixe do Alto de Cerdeira. Están adicado aos emperadores Flavio Claudio Juliano e Tito Domiciano.